Martin Simpson: Purpose + Grace.

Martin Simpson: Purpose + Grace.

Terwijl voor één van ons (Hans) de in september 2011 verschenen cd Purpose + Grace de eerste kennismaking met het werk van Martin Simpson was, had de ander (John) al twee dozijn platen van deze meesterlijke Engelse gitarist in de kast staan. Dat verschil in achtergrond leidt onvermijdelijk tot een verschil in benadering en appreciatie van het gebodene, maar heel snel bleek dat deze meerstemmige review toch tot een opvallend eensgezinde lofzang zou leiden. Laten we het er op houden dat de oorzaak niet ligt in het feit dat beiden een onberispelijke smaak hebben waar het de Britse folk betreft maar gewoon in het feit dat Simpson met deze plaat een wonderschoon meesterwerkje heeft afgeleverd dat iedereen met oren aan zijn hoofd in opperste vervoering weet te brengen.

Martin Simpson kreeg enige bekendheid tegen het eind van de jaren zeventig door zijn optredens met folk-bands als Steeleye Span en de Albion Band, maar vooral door zijn samenwerking met June Tabor, die toen zelf aan het begin van een imposante carrière stond. Zijn fraaie gitaarwerk oogstte veel lof, maar zijn solocarrière kwam aanvankelijk moeilijk van de grond. In de jaren negentig kwam daar verandering in door een serie uitstekende solo-platen, waaronder A Closer Walk With Thee, Smoke & Mirrors en een sublieme live-cd.

Zijn capaciteiten als gitarist zijn onmiskenbaar, waarbij zijn vermogen om die technische kwaliteiten volledig ten dienste van het ten uitvoer gebrachte lied te stellen hem tot een ideale begeleider maken. Mede door zijn verhuizing naar de Verenigde Staten in de jaren tachtig verbreedt hij zijn muzikale gezichtsveld, een ontwikkeling die duidelijk geïllustreerd wordt door Cool & Unusual uit 1997. Tegelijk met die muzikale verbreding ontwikkelt hij zijn capaciteiten als liedjesschrijver steeds verder en dat leidt in het nieuwe millennium tot een reeks bijzonder fraaie albums, culminerend in Prodigal Son in 2007.

 In het licht van de geschetste ontwikkeling zou je Purpose + Grace als een stapje terug kunnen zien. Het album bevat slechts twee Simpson originals en het zijn geen showcases voor zijn immer groeiend songschrijverschap. Wat niet wil zeggen dat de songs niet de moeite waard zijn, want Banjo Bill is ‘mountain music from Kentucky’ in optima forma en Don’t Put Your Banjo In the Shed, Mr. Waterson, een compact instrumentaaltje met alleen banjo, is een olijke knipoog naar de tijdens de afronding van dit Simpson-project helaas overleden Britse folk-legende Mike Waterson.

Voor dit project stelde Simpson zichzelf de vraag: “Met wie werkte ik de afgelopen jaren het allerliefste en beste samen?” en het resultaat is een rijk geschakeerde ode aan zijn roots. Een stoet aan hedendaagse Britse folkartiesten van naam en faam trekt aan de luisteraar voorbij. De aftrap in de vorm van de gedreven gebrachte traditional The Sheffield Apprentice maakt de intentie meteen duidelijk: naast de banjo van Martin horen we de fiddle van Jon Boden, de accordeon van Andy Cutting en ook de gitaar van Richard Thompson. Meester-accordeonist Cutting is bijna alomtegenwoordig op de plaat en plaatst in menig lied prachtige subtiele accenten. Thompson biedt in een drietal songs fraai tegenspel aan de andere meestergitarist en zijn opmerking in een interview naar aanleiding van dit album dat Simpson’s gitaarspel met het jaar nòg beter wordt mag als een compliment van jewelste gezien worden.

Na deze opener neemt Simpson gas terug met de solo gebrachte traditional/gitaarballade Bold General Wolfe. Beide songs vormen de kamerbrede rode loper naar één van de absolute hoogtepunten, Brothers Under The Bridge. Dit is Springsteens verhaal van de ervaringen van Vietnam-veteranen in de jaren zeventig in de Amerikaanse samenleving. Simpson deed verschillende pogingen deze zelf onder woorden te brengen, maar realiseerde zich dat Bruce Springsteen dit reeds in deze als novelle vermomde song vastlegde. Wie de song ook van Springsteen zelf wil horen: hij is te vinden op de derde cd van de box-set Tracks.

Nog meer bewijs dat Simpson al lang niet meer beschouwd mag worden als ‘nog zo’n Britse folkie’ volgt. We zakken af naar New Orleans om verrast te worden met cajun, zydeco en rumba in het uitbundige en aanstekelijke Little Liza Jane. De prachtige ballades Brother Can You Spare Me A Dime en Jamie Foyers volgen, waarbij Simpson in die laatstgenoemde song de vocalen van de markante Dick Gaughan met graagte naast zich duldt. Het doet meteen verlangen naar nieuw werk van deze Schotse bard, wiens jongste cd alweer vijf jaar oud is.

Ruim anderhalve minuut schitterende slidegitaar opent de traditional In The Pines, alsof Ry Cooder het bal opent op deze heel bijzondere vertolking van deze klassieker. Verder eist Andy Cutting een hoofdrol op met zijn accordeonspel. Ook Strange Affair, één van de meest memorabele songs van Richard Thompson, vindt een plek op Purpose + Grace en wordt gedragen door de intense vocalen van June Tabor. Beiden brachten dit al eens op A Cut Above, een album uit 1980 waarbij June Tabor de credits deelde met Martin Simpson. Hier heeft de tijd hoorbaar zijn werk gedaan. Tabor’s stem klinkt doorleefd en van een fraaie laag patina voorzien op haar koperen stem, waardoor deze uitvoering op gelijke hoogte mag vertoeven als het origineel.

Naast de grande dame van de Britse folk schittert ook een nieuwe naam in de Britse folk, die van Fay Hield, op het album. Zij laat in het bijzonder sfeervolle Bad Girl’s Lament horen dat zij niet voor niets de eerste artiest in tien jaren was die voor het Topic label een contract binnen mocht slepen. Wat een voortreffelijk gebrachte jammerklacht!  Afsluiter Lakes Of Ponchertrain brengt ons nogmaals diep in het zuiden van Noord-Amerika. Will Pound bespeelt zijn harmonica alsof de duvel en zijn oude moer hem op de hielen zitten en B.J. Cole zorgt met zijn pedal steel, zoals op meerdere nummers van dit album, voor een fraaie extra laag.

We hebben de laatste tijd enkele prachtige Britse folk-projecten mogen beluisteren, zoals The Darwin Song Project van 2010 en The Cecil Sharpe Project van dit jaar. In zekere zin mag je Purpose + Grace ook als een dergelijk project zien en minder als een regulier Martin Simpson-album. Een ideale samenvatting van Simpson’s niet geringe kunnen, dat tegelijkertijd de balans van de afgelopen 35 jaar op lijkt te maken. Een echte topplaat die werkelijk alles heeft: afwisselend, vrolijk, ontroerend, uitbundig, feestelijk, ingetogen. Kippenvel dus. En dan maakt het niet uit of je met deze plaat Simpson leert kennen of dat het een nieuwe parel in je (bijna) complete Simpson-collectie is.


John Smits en Hans Jansen.

Website, http://www.martinsimpson.com/
Releasedatum, 5 september 2011, Topic Records.